Over bijen

Bestuiving is een belangrijke stap in de voortplanting van planten. Enkele planten leven voort doordat deze bestuift worden door water en wind maar de meeste plantsoorten worden bestuift door bijen! Bijen vliegen van bloem naar bloem en verzamelen nectar. Bij het verzamelen van de nectar nemen zij ook stuifmeel mee. Doordat zij tegen de meeldraden van de plant wrijven blijft de stuifmeel in de dichte haren op de achterpoten zitten. Bij een bezoekje aan meerdere bloemen brengen de bijen stuifmeelkorrels over en kan de bloem of plant zicht voortplanten en verder leven.

Zonder de bij zijn er ruim 4000 verschillende landbouwgewassen minder om te eten!

Zo’n 75 procent van de landbouwgewassen kunnen bestaan door het harde werken van de bijen. Zonder de bij komt onze voedselvoorziening ernstig in gevaar, we zouden geen noten, fruit, groenten en zelfs chocolade kunnen eten. Ook ons lekkere bakje koffie hebben we te danken aan bijen.

Bijensterfte

Jaarlijks overleeft een gedeelte van de Nederlandse bijen de winter niet. Het gebruik van bepaalde bestrijdingsmiddelen is één van de oorzaken van de bijensterfte. De bijen sterven doordat ze hun oriëntatie vermogen kwijtraken, hun nest niet meer kunnen terugvinden en de geur van bloemen vergeten. Door het bestrijdingsmiddel raken bijen ook verzwakt en zijn hierdoor gevoeliger voor parasieten en virussen.

Wat kun je zelf doen om bijensterfte tegen te gaan?

Koop geen slechte bestrijdingsmiddelen voor in je eigen tuin. Geef voorkeur aan milieuvriendelijke middlen;
Richt je tuin bij vriendelijk in, bekijk de lange lijst met planten waar je een honingbij blij mee maakt;
Bouw zelf een bijenhotel;
Ben jij een aspirant imker en gefascineerd door de bij? Volg dan een curus bijen houden en ga zelf aan de slag!

Het nest van de bij

Bijen bouwen hun nest in donkere afgesloten ruimtes zoals een holle boom. De werksters maken de was voor de raten. De raten worden aan elkaar gebouwd met net genoeg ruimte ertussen zodat de honingbij zich vrij kan bewegen. Een raat heeft aan beide zijde cellen. Een cel is erg stevig door zijn zeshoekige vorm. De bijen in een bijennest wordt een bijenvolk genoemd. Alle bijen van zo’n volk werken heel goed samen. Een bijenvolk bestaat altijd maar uit één koningin, ongeveer duizend darren en vele duizenden werksters. In een bijenkorf wonen zo’n 20.000 tot 80.000 bijen. De taakverdeling is als volgt:

De bijenkoningin legt de eitjes;
De mannelijke bijen, ook wel darren genoemd bevruchten de bijenkoningin;
De vrouwelijke bijen, ook wel werksters genoemd, voeden de koningin en de darren, verzorgen de jonge bijen en doen al het andere werk.

Van nectar naar honing

In bloemen zit een vloeistof die nectar heet. Honingbijen maken honing van deze nectar. De werkbijen zuigen de nectar uit de bloemen en brengen die in hun honingzak naar de bijenkorf. Daar worden ze opgewacht door andere bijen. De bijenkorfbijen nemen vanaf hier de nectar van de werkbij over en slaan deze op in de raten. Vervolgens wapperen de bijen met hun vleugels om water te verdampen. Dit doen ze tot de honing klaar is. Bijen eten honing en stuifmeel.

De taak van een imker

Bijen zijn een onmisbare schakel in de ecologie. Om te overleven zijn bijen in ons land deels afhankelijk van imkers. Een imker is iemand die zich bezighoudt met de bijenteelt. De imkers in Nederland is over het algemeen een kleinschalige hobby imkers. De honingoogst gaat op ambachtelijke manier en is niet geautomatiseerd. Bijen produceren in Nederland honing van maart tot augustus. In andere werelddelen gaat dit het hele jaar door waardoor een bijenvolk veel meer opbrengt dan hier.

Honing van een imker of uit de supermarkt?

Honing, honingraten, pollen, propolis en bijenwas kun je tegenwoordig steeds vaker in winkels vinden. Maar voor het ecosysteem en de lokale bijenpopulaties is het veel beter om deze bijen producten rechtstreeks bij een imker in je buurt te kopen. Niet alleen voor de natuur is dit beter, ook voor jezelf! Op de honing in supermarkten staat bijna altijd “gemende EG of niet EG honing. Dit betekent dat de honing overal vandaan kan komen, meestal uit China of Zuid-Amerika. Deze honing wordt goedkoop ingekocht in grote hoeveelheden en gemengd tot een product dat altijd hetzelfde smaakt. Officieel mogen er helemaal geen toevoegingen gebruikt worden maar bij goedkope honing wordt vaak suikerwater gemengd. Ook komt in honing uit China nogal eens antibiotica voor. De honing in de supermarkt is dus meestal geen echte zuivere honing en valt niet onder de categorie natuurlijke producten. Bovendien is het tijdens de verwerking vaak verhit waardoor verschillende nuttige stoffen verloren gaan. De echte honing van een imker wordt niet verhit, het is een zuiver product. De honing van een imker bevat daarnaast sporen van stuifmeel uit de eigen omgeving, wat een gunstig effect kan hebben op mensen die last hebben van hooikoorts.

Honing producten

Echte honing van een imker valt onder de categorie natuurlijke producten, dat al eeuwen lang gebruikt wordt als zoetstof, conserveringsmiddel, geneesmiddel en voor het bereiden van honingdrank. Honing heeft een perfecte suikersamenstelling en bestaat uit zo’n 79 procent suikers, 18% water en voor 3% uit enzymen, aminozuren, vitamines, eiwitten en mineralen. Doordat honing alleen enkelvoudige suikers bevat, zoals glucose en fructose is het direct geschikt voor opname in ons bloed. Hierdoor is honing ook licht verteerbaar. Honing heeft een geneeskrachtige werking, het bevordert de stoelgang, werkt kalmerend en desinfecterend, het bevordert de aanmaak van bloed en het geeft ons een betere weerstand tegen ziekten. Tevens is honing energieopwekkend en het bevordert de spierkracht. Het is dus niet gek dat er enorm veel producten op de markt zijn die gemaakt zijn van honing of waar honing aan toegevoegd is.